Hoor jij de stem van de patiënt?

Met die vraag wilden we beleid en zorgverleners aan het denken zetten over patiëntenparticipatie. Eline, Marit en Anne vertellen meer over de hoogtepunten rond dit thema in 2022.

In 2022 zijn jullie het jaar gestart met een campagne?

Anne: Inderdaad, via e-mail, sociale media, een mailing en postkaarten hebben we onze campagne over patiëntenparticipatie verspreid. Onze leden, stakeholders en beleidsmakers werden meegenomen in onze visie met de slogan ‘Hoor jij de stem van de patiënt?’. Zo wilden we mensen prikkelen om onze visietekst te lezen.

Waarom een campagne?

Marit: In de zorg en het beleid hebben velen de mond vol van betaalbare en kwaliteitsvolle zorg. Maar het perspectief van de patiënt? Dat geeft nog te weinig doorslag. En vooral: hoe ga je in de praktijk met patiëntenparticipatie aan de slag? Welke opties zijn er? Waar moet je op letten? Omdat er nog veel onduidelijkheid is, schreven we een visietekst. En die wilden we breed verspreiden.

En welke boodschap willen jullie brengen met die visietekst?

Eline: De visietekst is opgebouwd rond vier krachtlijnen. Een eerste gaat erover dat participatie een middel is, geen doel. Het is een middel om empowerment (patiënten in staat stellen meer invloed uit te oefenen op het gezondheidsbeleid), positieve gezondheidsuitkomsten, een betere zorgkwaliteit en kwaliteit van leven te bekomen.

Ten tweede willen we waarschuwen voor schijnparticipatie. Als patiënten(vertegenwoordigers) betrokken worden, moet hun inbreng daadwerkelijk een impact hebben.

Marit: Meebeslissen mag geen verplichting worden, is een derde aandachtspunt uit de visietekst. En als laatste komt de ‘ervaringsdeskundige superheld?!’ aan bod. Soms zijn de taakomschrijvingen van een ervaringsdeskundige zo allesomvattend dat een ‘superheldprofiel’ nodig is om eraan te voldoen. Van ervaringsdeskundigen verwacht men dat ze een hele reeks uiteenlopende taken zoals cliëntencontact, vorming, beleidswerk … combineren.

Daarnaast verwacht men dat ervaringsdeskundigen niet alleen over de eigen aandoening, maar over een hele reeks van ziektes kunnen praten. Het is onrealistisch om van ervaringsdeskundigen zo’n ‘superheldprofiel’ te verwachten. Dat wordt van andere hulpverleners en zorgprofessionals ook niet verwacht.

Dat is een duidelijke boodschap, maar hoe ga je daarmee aan de slag?

Anne: Je vertrekpunt moet zijn: wat is het doel? Wat wil ik bereiken? Daarna bekijk je welke vorm van participatie hiervoor het meest geschikt is. Hiervoor is het participatiewiel een goed vertrekpunt. In de visietekst vind je handvatten voor goede participatie en benoemen we ook belangrijke randvoorwaarden. Daarnaast bundelden we ook heel veel tips in een webinar-reeks.

Waarover gaat deze webinar-reeks precies?

Eline: We dompelen de kijkers onder in de wereld van ervaringsdeskundigheid. We leggen uit wat ervaringsdeskundigheid is, wat de meerwaarde van het inzetten van ervaringsdeskundigen is, welke stappen je in je organisatie moet nemen en welke voorbereiding nodig is, welke tewerkstellingsstatuten er bestaan voor ervaringsdeskundigen en waar je als werkgever op moet letten.

Één webinar zoomt ook in op de inzet van familie-ervaringsdeskundigen. De reeks richtte zich op de sector van de geestelijke gezondheidszorg, maar de meeste informatie is toepasbaar op de hele gezondheidszorg.

Waarom kwam deze webinar-reeks er?

Eline: We organiseerden dit samen met het Vlaams Overlegplatform Geestelijke Gezondheid (nu Psyche), het Familieplatform en Similes. Heel wat ervaringsdeskundigen werkten eraan mee. We wilden zorgorganisaties handvatten geven om aan de slag te gaan met ervaringsdeskundigen en hen ook informeren over welke tewerkstellingsstatuten er bestaan en waar ze als werkgever aandacht voor moeten hebben. Er komt namelijk heel wat kijken bij het inschakelen van ervaringsdeskundigen.

Je kan de webinars, getuigenissen en presentaties vinden op onze website.

Bedankt Anne, Marit en Eline